Alergie pokarmowe u psów i kotów - które mięsa są najbardziej uczulające?

W ostatnich latach coraz częściej słyszy się o alergiach pokarmowych nie tylko u ludzi, ale również u zwierząt. To problem, który może objawiać się na wiele różnych sposobów - od przewlekłego świądu, przez zmiany skórne, aż po dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Wszystko to może pogarszać samopoczucie, wygląd i jakość życia naszego pupila.

Jednym z najczęściej uczulających czynników są białka pochodzące z mięsa. Które z nich powodują reakcje alergiczne u zwierząt? Co jest bezpieczniejszą alternatywą? Jak odróżnić alergię od nietolerancji pokarmowej? Wyjaśniamy.

Czym jest alergia pokarmowa u psów i kotów?

Alergia pokarmowa u psa lub kota to nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego na określone białko zawarte w pożywieniu. W takiej sytuacji organizm traktuje białko z mięsa jako potencjalne zagrożenie, przez co zaczyna wytwarzać przeciwciała. W przypadku zwierząt domowych najczęściej chodzi o białka zwierzęce (mięso), choć uczulać mogą także niektóre składniki roślinne, dodatki do karmy, a nawet konserwanty.

Warto odróżnić alergię od nietolerancji pokarmowej – ta druga nie ma podłoża immunologicznego, a jej objawy pojawiają się np. z powodu braku odpowiednich enzymów trawiennych. Z kolei objawy alergii mogą wystąpić niezależnie od ilości spożytego pokarmu i często są przewlekłe.

Jakie są objawy nietolerancji pokarmowej?

Nietolerancja pokarmowa to zaburzenie metaboliczne, które polega na niemożliwości strawienia lub przyswojenia niektórych składników pokarmowych, np. laktozy czy histaminy. Jej przyczyną mogą być niedobory enzymów, nadwrażliwość na niektóre składniki lub nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu pokarmowego. 

Objawy nietolerancji pokarmowej, takie jak: wzdęcia, bóle brzucha, gazowanie, biegunka, nudności, zmęczenie i zmiany nastroju, występują głównie po spożyciu większych ilości problematycznego pożywienia. Co więcej, mogą pojawić się dopiero po dłuższym czasie od posiłku (nawet po kilku dniach). 

Objawy alergii pokarmowej u kota lub psa

Objawy alergii mogą wystąpić nawet po spożyciu niewielkich ilości uczulającego pokarmu. W odróżnieniu od nietolerancji pokarmowej, alergia zazwyczaj objawia się natychmiastowo lub w ciągu kilku godzin po połknięciu alergenu. 

Najczęstsze symptomy alergii pokarmowej u psów i kotów to:

• Świąd skóry, często bez obecności pcheł, prowokujący zwierzę do drapania się, w wyniku czego powstają uszkodzenia skóry i wyłysienia,
• Lokalne zaczerwienienia, wypryski, łysienie - najczęściej w okolicach uszu, pyska, łap, brzucha,
• Wylizywanie i wygryzanie łap,
• Częste infekcje uszu obejmujące m.in. zaczerwienienie, świąd, nieprzyjemny zapach (szczególnie u psów),

• Biegunka, wymioty, gazy, częste wypróżnienia,

• Niestandardowe zachowania: niepokój, gryzienie, drapanie, drażliwość,
• Zaburzenia wchłaniania składników odżywczych i niechęć do jedzenia, skutkujące matową sierścią i utratą masy ciała.

Jakie rodzaje mięsa uczulają najczęściej?

Bez względu na to, jakie są objawy alergii pokarmowej u kota lub psa, podstawą dietetycznego postępowania powinna być eliminacja alergenu z codziennej diety. Najczęściej uczulające rodzaje mięsa to:

1. Wołowina - to jedno z najczęściej uczulających mięs zarówno dla psów, jak i kotów. Znajduje się w wielu karmach i przekąskach dla zwierząt, przez co stanowi bardzo powszechny alergen. Objawy alergii pokarmowej u kota lub psa na wołowinę to przede wszystkim problemy skórne: swędzenie, wypadanie sierści, wypryski, zaczerwienienie, a także problemy ze strony układu pokarmowego, np. biegunka, wymioty, gazy.
2. Kurczak - kolejny powszechny alergen wśród zwierząt domowych. Znajduje się w wielu produktach spożywczych, a objawy alergii na kurczaka przypominają te, które występują przy uczuleniu na wołowinę. Często też kurczak występuje w formie przetworzonej, co może zwiększać jego potencjał alergizujący. Co istotne, uczulenie na kurczaka nie zawsze jest równoznaczna z alergią na inne rodzaje drobiu, np. indyka czy kaczkę. 
3. Jagnięcina - jeszcze kilkanaście lat temu była uznawana za mięso hipoalergiczne, wykorzystywane w dietach eliminacyjnych. Dziś, przez popularność w karmach komercyjnych, znajduje się na liście potencjalnych alergenów.
4. Ryby - również ryby, takie jak łosoś czy dorszcz, mogą być potencjalnym źródłem alergenów. Mimo że zawierają cenne kwasy tłuszczowe omega-3, mogą powodować reakcję u niektórych zwierząt. 

Mięsa rzadziej uczulające - tzw. novel protein

W leczeniu alergii pokarmowej często stosuje się tzw. "nowe źródło białka" (novel protein) – czyli mięso, z którym organizm zwierzęcia wcześniej się nie zetknął. Dzięki temu ryzyko reakcji alergicznej jest mniejsze. Wśród przykładów takich mięs wymienia się głównie: królika, konia, dziczyznę, kaczkę, a nawet bawoła czy kangura. 

Suplementy diety dla zwierząt z alergią pokarmową

W celu łagodzenia objawów alergii można sięgnąć także po polecane suplementy dla psów i kotów. Niektóre zawarte w nich składniki, jak np. Colostrum Bovinum, wspierają zdrowie jelit i układ odpornościowy, dzięki czemu mogą pomóc w łagodzeniu problemów związanych z alergią. Liofilizowane colostrum zawarte w ZOOGGIES Furever Cat i ZOOGGIES Furever Dog poprawia kondycję skóry i sierści, a przy tym wspiera naturalne procesy regeneracyjne organizmu. W składzie Zooggies znajdują się również kwasy tłuszczowe omega-3 o właściwościach przeciwzapalnych i wspierających zdrowie błon śluzowych przewodu pokarmowego. W rezultacie naturalne suplementy diety dla zwierząt takie jak ZOOGGIES mogą być pomocne w łagodzeniu problemów skórnych przy alergii lub nadwrażliwości pokarmowej. To codzienne wsparcie diety o potencjale przeciwzapalnym i zmniejszającym ryzyko alergii. 

Uwaga: wybierając suplement dla kota lub psa, koniecznie skonsultuj się z lekarzem weterynarii.

Leczenie i profilaktyka alergii pokarmowych u psów i kotów 

Nie istnieje lek na alergię pokarmową. Jedynym skutecznym rozwiązaniem jest unikanie alergenu. Jeśli wiadomo, że zwierzę jest uczulone na kurczaka czy wołowinę, nie powinniśmy podawać go w jakiejkolwiek formie – również w przysmakach, suplementach, a nawet lekach (np. w otoczkach tabletek). Konieczne jest wprowadzenie diety eliminacyjnej, przestrzeganie zaleceń weterynarza, oraz niewprowadzanie nowych pokarmów bez jego zgody(!). 

Warto również wybierać karmy monobiałkowe (z jednym źródłem białka) oraz bezzbożowe, z ograniczoną ilością dodatków.

Źródła:

• Carlotti D.N. 2014. Cutaneous manifestations of food hypersensitivity. In: Veterinary allergy. Chichester, UK: Wiley Blackwell.108-114.
• Jackson H.A. 2001. Diagnostic Techniques in Dermatology: The investigation and diagnosis of adverse food reactions in dogs and cats. Clinical Techniques in Small Animal Practice. 16. 
• Milewska-Ignacak B., Alergia pokarmowa: https://www.wetlandia.pl/alergia-pokarmowa
• Cupiał I., Alergia u psa. Objawy i leczenie. Jaką karmę wybrać?: https://vetexpert.pl/o-psach/alergia-u-psa-objawy-i-leczenie-jaka-karme-wybrac/
• Hałasa M, Maciejewska D, Baśkiewicz-Hałasa M, Machaliński B, Safranow K, Stachowska E. Oral Supplementation with Bovine Colostrum Decreases Intestinal Permeability and Stool Concentrations of Zonulin in Athletes. Nutrients. 2017 Apr 8;9(4):370. doi: 10.3390/nu9040370. PMID: 28397754; PMCID: PMC5409709.